घडामोडी-:भारतीय चलनव्यवस्थेला हादरवून सोडणाऱ्या बनावट नोटा आणि हवाला नेटवर्कच्या काळ्या जगात जावेद खानानी हे नाव कुप्रसिद्ध मानले जाते.
खानानी ब्रदर्स नेटवर्क
पाकिस्तानात आधारित खानानी बंधूंचे हे नेटवर्क गेल्या अनेक वर्षांपासून सक्रिय असून, भारतात बनावट ₹500 आणि ₹1000 च्या नोटा मोठ्या प्रमाणावर पाठवण्याचा आरोप त्यांच्यावर होता. तपास यंत्रणांच्या अंदाजानुसार, दरवर्षी सुमारे 1000 ते 1200 कोटी रुपयांच्या बनावट भारतीय नोटा हवाला मार्गाने भारतात पोहोचवल्या जात होत्या. या नेटवर्कचे जाळे अनेक देशांपर्यंत पसरलेले असून, दलाल, एजंट आणि गुप्त मार्गांचा वापर करून हा अवैध व्यवसाय चालवला जात होता.
कराचीसह पाकिस्तानातील विविध भागांमध्ये जावेद खानानीकडे मोठमोठी गोदामे असल्याची चर्चा होती, जिथे टनाच्या टन बनावट नोटा साठवून ठेवल्या जात असल्याचे सांगितले जाते. या नोटा भारतात चलनात मिसळल्या जात असल्याने भारतीय अर्थव्यवस्थेला मोठा धोका निर्माण झाला होता. हाच काळ ‘धुरंधर’ चित्रपटात प्रभावीपणे दाखवण्यात आला असून, त्यामुळे खानानीची कथा पुन्हा एकदा चर्चेत आली आहे.
मोदींची नोटबंदी
मात्र 8 नोव्हेंबर 2016 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी घेतलेला ऐतिहासिक नोटबंदीचा निर्णय या बनावट नोटांच्या साम्राज्यासाठी जबर धक्का ठरला. ₹500 आणि ₹1000 च्या नोटा अचानक रद्द झाल्याने खानानीच्या गोदामांमध्ये साठवलेल्या बनावट नोटा अक्षरशः कागदाच्या ढिगाऱ्यात बदलल्या. हवाला नेटवर्क कोलमडले, व्यवहार ठप्प झाले आणि वर्षानुवर्षे उभे केलेले आर्थिक साम्राज्य काही तासांत उद्ध्वस्त झाले. अनेक तज्ज्ञांच्या मते, नोटबंदीचा सर्वात मोठा फटका बनावट चलन आणि हवाला रॅकेटला बसला.
जावेद खानानीची आत्महत्या
या धक्क्यानंतर जावेद खानानीचा मृत्यू कराचीत झाला, जो आजही रहस्यमय मानला जातो. काही अहवालांनुसार, नोटबंदीमुळे व्यवसाय उद्ध्वस्त झाल्याच्या मानसिक धक्क्यातून त्याने आत्महत्येचा प्रयत्न केला, तर काही ठिकाणी इमारतीतून पडून मृत्यू झाल्याची नोंद आहे. या मृत्यूमागील नेमके कारण अद्याप स्पष्ट झालेले नसले, तरी नोटबंदी आणि खानानीच्या अंताचा संबंध आजही चर्चेचा विषय आहे. ‘धुरंधर’ चित्रपटामुळे ही काळी कहाणी पुन्हा एकदा जनतेसमोर आली असून, बनावट नोटांच्या आंतरराष्ट्रीय कटाचे भयावह वास्तव उघड करत आहे.